درنگی بر‌ابعاد تحریم گسترده انتخابات رژیم و پی‌آمدهای آن

دستکاری در آمارها و معنای سر برآوردن پدیده «پاجوش‌ها»!

تقی روزبه  

میزان اعتبارفتوای سلطان و نمایش انزوای پرشکوه!

چنان‌که می‌دانیم خامنه‌ای ازهمان آغازسال جدید،بر اهمیت «انتخابات»‌پیش‌رو پای فشردو هرچه به‌آن نزدیک ترشدیم،بیشتر بر روی صحنه ظاهرشد ( وبقول ذوب شدگان از آبروی خودمایه گذاشت) و با مهمیز زدن به‌خواص و کارگزاران و خطباء و دستگاه‌های تبلیغاتی برای کشاندن مردم به‌پای انتخابات به‌عنوان یک‌تکلیف و واجب شرعی و سیاسی خواندن آن، پیوسته شهروندان را مکلف به‌ادای دین کرده و همزمان با خشم به‌طرفداران تحریم و عدم شرکت در انتخاباتتاخته و آن‌ها رامتهم به‌بازی در زمین دشمن و خیانت به‌کشور و مقدسات نمود. برهمین اساس نظام تمامی تریبون‌های خودرا حول این مهم بسج کرد (تنها در صدا و سیما ۱۳۰۰ مناظره برقرارکرد).بااین همه حتی اگر آمارهای رسمی خودرژیم و وزارت کشور را مبنا قراردهیم، معلوم می‌شود٪۶۰ جامعه رسما از فتوای رهبرنظام سر برتافته و نافرمانی در پایتخت به‌عنوان بزرگترین و پرتراکم‌ترین شهرکشور مشارکت به حدود ٪۲۶  درصد و کمترین در سطح کشور و کل حیات جمهوری اسلامی بوده است.  تازه اگر به‌این واقعیتحجم انبوه آراء باطله را هم بیفزائیم، که از آن به‌عنوان یکی از پدیده‌های انتخابات، در مقام رأی اول و دوم در بسیاری از شهرها و استان‌ها نام برده می‌شود، و به‌کل این ماجرا دستکاری‌های‌ سازمان یافته رژیم را هم اضافه کنیم، آن گاه ابعاد این ‌انزوای پرشکوه نظام و دامنه نارضایتی مردم و البته اهمیت این دوقطبی شدن جامعه و حاکمیت آشکارتر می‌شود. رسانه‌های خودرژیم و از جمله متعلق به‌سپاه و یا بیانیه‌ شورای امنیت ملی و یا پیام رئیس مجلس فعلی، جملگی با زبان بی‌زبانی به‌واقعیت عدم مشارکت و تحریم اکثریت قاطع جامعه مهرتأیید زده و اعتراف کرده‌اند که به‌دلایل گوناگونی چون بحران معیشتی و یاضعف تبلیغاتی و تلاش‌های دشمن، نتوانستیم ۳۰ درصد از مردمی را که به‌ادعای آن‌ها «مرددین» خوانده می شود به صحنه انتخابات بکشانیم!. گرچه‌واقعیت‌های افشاکنده صحنه تحریم انتخابات بسیار بیش از این‌هاست: چنان‌که برطبق گزارش‌‌های رسانه‌های داخل کشور (از جمله دیده‌بان)، میانگین رأی نفراول در استان‌ها نسبت به‌ کل واجدان رأی تنها  ٪۴.۷ و  درتهران ٪۵ و خراسان جنوبی ٪۴ و استان‌های خوزستان و سیستان وبلوچستان و مازندرانو گیلان به‌شکل بهت آوری تنها ٪۲ بوده است!. روزنامه جمهوری اسلامی نیز رأی نفراول تهران را ٪۶ واجدین حق‌ رأی گزارش کرده است. از همین رو به‌گزاف نخواهدبود اگر بگوئیم که مردم ایران سلطان را وادارساختند که برهنه در صحنه ظاهر شود!. بدیهی است برای رهبرنظامی که مقوله «اقتدار و دشمن» آغاز و پایان سخن‌اوست، البته انتظاراعتراف به‌شکست و خودزنیدر انظارعمومی نمی‌رفتو چنان‌که بر وفق رفتارهایش قابل‌پیش‌بنیی بود، دراوج وقاحت و بلاهت و ذهنیتدائی جان ناپلئونی‌اش، که در آن رنج توهمِ حضور و تؤطئه دشمن در هر واقعه‌‌ای یکدم گریبانش را رها نمی‌کند، و در تلاشی مذبوحانه با وارونه کردن «حماسه تحریم»، ازآراء ۵ درصدی نمایندگان برکشیده شده، به‌عنوان جهاد وحماسه نام‌ می‌برد! قاعدتا در یک شرایط متعارف، چنین فردی روان‌پریشبا چنین غلظتی از توهم باید برای معالجه به‌روان‌پزشکمعرفی‌ شود. ولی در وضعیت تراژیکی که در آن قرارگرفته‌‌ایماو نشسته برکرسی ولایت مطلقه، مردم ایران را به‌گروگان گرفته است. خامنه‌ای و دیگرسردمدانی که از دل انقلاب بهمن سربرآوردند، جملگی سوگند خورده‌اند که هیچگاه مثل شاه سابق، تن بشنیدن صدای مردم و انقلاب ندهند! اما نمی‌دانند که وقتی زمانش برسد، نه شاه و نه سلطان ولایت‌مداری چون خامنه‌ای و یا هر سردمداردیگری قادر به‌‌نشیندن آن نخواهد بود. اکنون در دررسانه‌های داخلی تیترهایهشداردهنده ای چون « تا دیر نشدهخطر را دریابید » و «صدای اکثریت خاموش» را بشنوید کم نیستند.

دستکاری آمارمشارکت!

چرا حتی همین آمارهای اعلام شده در باره میزان میانگین مشارکت٪۴۰ آراء مأخوزه نیز مشکوک است:

یکم، علی الاصول صحت انتخابات هیچ دولتی به صرف ادعای حاکمان اگر نظارتی از سوی تشکل‌ها و احزاب و نهادهای جامعه مدنی و مردم‌نهاد و با حضورآزادرسانه‌ها و یا ناظران بین المللی برانتخابات وجود نداشته باشد، مشکوک تلقی‌ می‌شود. در موردرژیم ایران با توجه به‌سوابق تقلب و نیز نحوه تعیین صلاحیت‌ها و گزینش کاندیداها (با فیلترنظارت استصوابیشورای نگهبان برگماشته از سوی رهبرنظام که‌ رسما و عملا انتخابات را به‌انتصابات تبدیل کرده است و نیز نقشوزارت کشورتحت کنترل یک سردارسپاه)، حکم فوق بطریق اولی صادق است. وقتی کنترل همه قوا در در دست یک دارودسته خودفرمان و خودمنتصب باشد، دیگر حتی تصورصحت چنینانتخاباتی هم ناممکن است. چرا که بنیادمناسبات قدرت علی الاصول حتی در جوامع متعارف، و البته در مناسبات قدرت بدخیمی از جنس اتصال به آسمان بطریق‌اولی، اساسا نه براعتماد که بر پایه بی‌اعتمادی ونظارت و پایش پیوسته‌ قدرتاستواراست. درجامعه‌ای که براساس نظرسنجی ٪۸۱  آن به نظام و دولت و دست اندکاران آن بی‌اعتمادند، وهیچ نظارتیبر فرایندهای انتخاباتو ایادی برگزارکننده وجود نداشته‌ باشد،سخن گفتن از اعتبار و صحت آمارها بیشتر به‌یک شوخی شبیه‌است تا یک سخن جدی.

دوم، سخت است باورکردن حکایت عابد و زاهدشدن گربه‌‌گرسنه در برابرگوشت لخم (گوشت بدون استخوان و لسه) وقتی که در تیررس چنگالش قرارگرفته باشد ولی اوخویشتن‌داری کند!. واقعیت آن است که اکنون در کشور کنترل انتخابات بطورکامل در چنگ آتش به‌اختیاران و سرداری چون احمدوحیدی در رأس آن است  که از ماه‌ها پیش، از هدف گیری مشارکت ۶۰ درصدی سخن گفته بود. او از همان زمان نصب‌اش به‌عنوان وزیرکشور، بنوبه خود در نصب و گزین زیردستان اعم ازاستانداران و فرمانداران ....  سر به‌فرمان و ترکیب هیأت‌های نظارت موردنظرسنگ تمام گذاشت و مدعی است که حتی یک‌پرونده تخلف‌هم تشکیل نشده است. چنان‌‌که کارگزاران رژیم پیش از شروع انتخابات به‌کرات با رجزخوادنی‌های خود مدعی تکرارحماسه « ۲۵» میلیونی راه‌پیمانی سالگرد انقلاب در انتخابات بودند و به‌خود و حامیان اعتماد به‌نفس می دادند. بنظر می‌رسد که به‌زبان‌آوردن رقم «۲۵میلیون»، به‌عنوان رقم‌پایه کلیدواژه انتخابات و دستورکارکلی خروجی این انتخابات بوده باشد.  رقمی که از درون شبکلاه شعبده انتخابات بیرون کشیده‌شد نبایدچندان تصادفی باشد بلکه باید آن را رقمی مهندسی شده به‌حساب‌آورد. آن‌ها باید در اتاق خلوت و مهندسی خود با توجه به‌نظرسنجی‌ها و جوجامعه و نارضایتی‌ عمومی  به‌این نتیجه رسیده‌ باشند که برای باورپذیرکردن ادعای خود و کاهش ریسک انگ تقلب برپیشانی نظام، لازم است از سودای مشارکت ۶۰ درصدی کوتاه بیایند و به‌رقم ۴۰ درصد قانع شوند! ضمنا این رقم اندکی زیرحدنصاب شرکت در انتخابات قبلی مجلس و نزدیک به آن قرارگرفته است تا به‌خیال خود کم‌ترین شبهه و حساسیت را برانگیزاند. گرچه این رقم که در عین حال حماسی‌هم خوانده می‌شود از بد یمنی همان رقمی از میزان مشارکت است که خامنه‌ای سال‌ها پیش آٔن را نشانه ننگ و نامردمی بودن دولت‌‌‌های غربی خوانده بود!. ولی به هرحال برای او و همه طراحان مارگزیده اتاق مهندسی ( با خاطره تلخ و فراموش نشدنی خیزش‌ ۸۸ حول تقلب) روشن بود که ارتفاع گرفتن بالاتر از حدنصاب مشارکت  دوره‌های پیش، در شرایطی که ابعاد نارضایتی نسبت به‌آن زمان به مراتبگسترش‌ یافته است، بهیچ وجه باورپذیرنخواهدبود و بهمین دلیل به‌احتمال زیاد بنا را برآن گذاشتند که در شهرهای بزرگ که بطورنسبی هم میزان مشارکت پائین‌ترهست و هم ظرفیتتغییر و افزایش کمیت‌آراءمشارکت وجود دارد، حدآن را همان حدود۴۰ درصد تعیین کنند. طبیعی است که رفع و رجوع رسوائی سونامی آراء باطله‌هم بخشی از همین مهندسی بوده است.

خلاصه آن‌که در شرایطی که که مطلقا نظارتی بر انتخابات وجودنداشته و خودآتش به‌اختیاران متصدی آن بوده‌اند و درعین‌حال ‌مشارکت لااقبل در حدقابل قبول را عامل مهمی در خنثی کردن فشاردشمن می‌دانند واز قبل هم با نظرسنجی‌‌ها به وضعیت واقعی کم‌ و بیش آگاه بوده‌اند، توسط رژیمی که به‌هیچ پرنسیپ و قانون دموکراتیکی پای‌بندنیست و جز به‌بقاءخود نمی‌اندیشد، بسیار بعید است که دست روی دست گذاشته و تسلیم سرنوشت شده‌ باشد!.*۱

مهندسی چندلایه

علاوه بر مهندسی فوق پیرامون کلیت آراء‌خروجی، بدیهی است که مهندسی انتخابات  در درجه نخست،از طریق کنترل مبادی ورودی به آن یعنی گزینش دقیق نامزدها براساس معیارهای مدنظرحاکمیت در هردوره صورت‌ می‌گیرد. چنان‌‌که می‌دانیم شورای نگهبان دست نشانده رهبرنظام با تکیه به‌‌گزارش‌های نهادهای امنیتی و سیاست‌های حاکمیت در هر دوره و سفت و شل کردن میزان اعمال نظارت استصوابی بر طبق آن، عهده داروظیفه‌ فوق است. چنین کنترلی عملا  و رسما انتخابات را تبدیل به انتصابات کرده است. چنان‌که می‌دانیم در انتخابات اخیر درجهت خالص سازی‌هرچه بیشتر از ورودهرنا محرم و هر کسی که روزی سرفه‌ای کرده باشد، بدون هیچ رودربایستی ممانعت به‌عمل آورد. برای حاکمیتیکه با بی‌سابقه ترین تصفیه‌ها و خالص‌سازی‌ها عملا دست به کودتای انتخاباتی زده ودامنه «انتخابات»را به‌طیف معینی از یک جناح‌سرسپرده و لیست‌های خاص محدود کرده‌است و حتی خدمتگزارانی چون روحانی‌ها و لاریجانی‌ها را همراه با هزاران ردصلاحیت شده از خیل ‌خودی‌‌های دیروز و نامحرمان امروزتحمل نکرد.

سطح سوم مهندسی: علاوه بر کنترل مبادی ورودی‌‌به صندوق، شامل کنترل خروجی آن‌هم می‌شود. چرا که‌حاکمیت با احتمال وقوع برخی خطاهای ناخواسته در شناخت کامل نامزدها و یا به‌دلیل سیاست مشارکت بهداشتی و محدود برخی از «نامحرمان خوش‌خدمت» و افراد دارای زاویه اندک، که با هدف گرم‌کردن تنورسردانتخابات و نمایش رقابت صورت می‌گیرد، این سطح از مهندسی برایکنترل آن‌ها صورت‌ می‌گیرد.غربال کردن برخی از کسان عبورکرده از صافی شورای نگهبان در این  مرحله چون نوبخت و باهنر و صادق لاریجانی‌ و پورمحمدی و نظایرآن ها و متقابلا برکشیدن برخی از لیست‌ها و افراد به‌عنوان رقباء آن‌ها، مصداق این‌نوع مهندسی است.البتهمی دانیم که هرچه مشارکت در انتخابات پائین تر و دامنه تحریم گسترده ترباشد، از جهتی دست رژیم و باندهای واجدرانت سیاسی، دست شان برای بالاکشیدن خود و این‌گونه مهندسی‌‌کردن بازتر می‌شود.

سطح چهارم مهندسی‌: ترفندهای رژیم برای افزایش مشارکت و آراء

رژیم برای به‌اصطلاح گرم کردن تنورسوت وکورانتخابات و رأی سازی ترفندهای گوناگونی را بکارگرفت. سه برابرکردن صندوق‌های سیار و لغوضرورت ثبت مهرحضور در شناسنامه‌ها  و امکان رأی دادن با انواع و اقسام اوراق شناسائی و هویتی، پروژه کاستن از سونامی آراء باطله بسود  آراءواقعی، توسل به تکثیر و تنوع  بخشیدن به‌خود توسط یک طیف دارای رانت سیاسی و آتش به‌اختیاران با ارائه ائتلاف‌ها و لیست‌های متعدد و نظایرآن در روزهای آخر و نزدیک به انتخابات با هدف رقابتی نشان دادن انتخاباتی که در اصل متعلق به یک طیف معین بود از جمله این نوع ترفندها بشمار می‌رود.البته سوای رقابتی نشان دادن، فشار و سوگیری علیه کهنه‌اصول گرایان و به‌اصطلاح پدرخوانده‌ها،جهت میدان دادن به‌ نسل‌جدید وجریان حزب‌اللهی‌ها برای حضور در مدیریت نظامنیز از دیگراهداف بود.

چنان‌که در همین گام تا حدی توانستند در تهران و برخی شهرستان‌ها، با به‌میان آوردن عناصرمعلوم الحال و معرکه‌گیریچون محمود نبوی و رسائی و ثابتی...  از تبارجبهه پایداری‌ها، حضورخود را به‌نمایش بگذارند. برتری آراء و لیست آن‌ها در تهران نسبت به دو جریان جناح راست و سنتی اصول‌گرایان سنتی ائتلاف و وحدت ( قالی باف و حدادعادل ) و راندن قالی باف به‌رده چهارم از آن‌جمله بود.در موردمجلس خبرگان البته رژیم اصراری در تظاهربه‌رقابتی بودن آن نداشت. چه‌آن‌کهدرجه خالص سازی و دست‌چین کردن جائی برای رقابت باقی نگذاشته بود. بطوری‌که نرخ رقابت برای هرنامزدنمایندگی، میانگین ۱.۷نفر بود. و در این میان بسیاری از حوزه‌ها تک نفره بود. با توجه‌ به‌این‌که برخلاف مجلس خبرگان اساسا فاقد حدنصاب برای انتخاب شدن‌است، این انتخابات اساسا می‌توانست برگذار نشود!. از همین رو اگر رژیم هزینه‌های این نمایش کاملا فرمالیته راصرف کمک به‌سیل‌زدگان بی پناه و صدمه‌دیده سیستان و بلوچستان و یا مواردددیگریمی کرد حداقل آخرت خود را کمی آبادتر می‌کرد !. مناظره‌های تلویزیونی (۱۳۰۰ تا) و بعضا عبور از برخی خطوط قرمزچون دفاع از تحریم‌ هم برای جلب آراء به‌اصطلاح سرگردان و هم البته بی‌اثرکردن اثرات انتقال مرجعیت رسانه‌‌ایبه‌خارج‌کشور،بخش دیگری از ترفندهای رژیم برای تظاهربه‌وجودرقابت در کارزارانتصابی‌‌ش بود.

با همه این تبلیغات پرسروصدا در صداوسیما و صحن نمازجمعه‌ها و تبلیغات رسانه‌ها و  شهرداری‌‌‌ها و...  و تبدیل شرکت در انتخابات به یک تکلیف شرعی، شاهد ورودنمایندگانی با ۵۰۰۰  و بعضا با  ۸۰۰۰ و برخی با ۱۰۰۰۰ رأی به‌مجلس برای تصمیم گیری برای یک جمعیت بیش از ۸۰ میلیونی هستیم که سبب سخره ادعای مشارکت حماسی حتی در رسانه‌های داخل شده است. در این میان سخنان دوتن از این جریان‌های تنورگرم کن جالب است: علی مطهری با سروسامان دادن جریانی انتخاباتی به‌نام «صدای ملت ایران»، در حالی که زندانیان سیاسی اعلام می‌کردند که صدای ملت ایران را از درون زندان بشنوید، رسما در بیانیه‌ای که پس از اعلام نتایج و شکست«صدای ملت» و از جانب آن انتشارداد رسما اعلام داشت که هدف اصلی ما افزایش مشارکت بود و نه رأی آوری لیست مان. بیانیه نوبخت هم بنوبه خود پس از ناکامی در رشت جالب است: من آمدم، اما شما نیامدید!. باین ترتیب آن‌ها حتی از سوی کسانی که حامیان خود تصور می‌کردند، تحریم شدند و شدند مصداق آش نخورده و دهان سوخته!. جالب است حمیدرضاجلائی‌پور از فراخوان دهندگان «روزنه گشائی» با فلسفه بافی‌‌های پرطمقراق و توخالی پساانتخابات مدعی شده‌است که به‌هدف‌خود رسیده‌اند و میوه آن را در صحن مجلس آتی در کنترل تندروها نشان‌ خواهندداد. فقط باید به‌ایشون هشدارداد که لااقل به‌شکل زودرس از موفقیت خود پرده برداری نکنند که مبادا به‌گوش شورای نگهبان مبسوط‌ الید رسیده وبه‌سراغشان بیایند. چه‌ آن‌‌گاه، دیگر فغان و حسرت سبوی شکسته و پیمانه‌ریخته، دردی را دوا  نخواه‌دکرد!

سونامی آراء باطله!

به‌غیراز «پاجوش‌ها»، همانطور که اشاره شد سونامی آراء باطله نیز از پدیده‌های انتخابات اخیراست و چنان مشهود و جلب توجه‌کننده بود که روزنامه‌های رسمی متعددی به‌آن پرداختند. روزنامه جمهوری اسلامی تعدادآراء باطله را بیش از آراء نفراول منتخب تهران اعلام کرد و آن را برابر با ۸۰۴۲۷۹ رأی دانست  که ۲۰۶۵۱۹ رأی بیشتر از آراء نفراول تهران با ۵۹۷۷۷۰  رأی بود!. بدیهی است که اعتراف حاکمان به این ارقام‌شگفت‌انگیز و تکان‌دهنده غیرممکن بود. چرا که به نوبه‌خود بیانگرابعادانزوا، فقدان مشروعیتو رسوائی و ورشکستگی کامل بوده و در عمل‌‌‌هم به‌‌معنای شنیدن صدای رعدآسای گوشه‌ای از نارضایتی عمومی می بود.از همین رو مهندسی آن در جهت «معقول کردن آن» بخشی از وظایف مسؤلان برگزاری انتخابات را تشکیل می‌داد.در جریان اخد و شمارش آراء آن‌ها به‌انحاء مختلف سعی کردند که آن را نادیده بگیرند. چنان‌که آن‌ها حتی در همان گزارشات نامنظم ستادانتخاباتی مسکوت‌ می‌ماند. این سکوت هم‌چنین در برابرانواع گزارش‌های غیررسمی مربوط به‌میزان آراء باطله توسط رسانه‌ها نیز برقراربود. تمدید بی‌مورد و چندباره زمان انتخابات تا نیمه شب در حالی که صندوق‌ها نیمه خالی و مراکزرأی گیری‌ها اساسا خلوت بودند، آن‌هم نه حوزه‌های مشخص، بلکه‌ همه‌حوزه‌ها نیز پرسش برانگیز بود. احتمالا هدف از آن، هم القاء کاذبحضورگسترده و دامن زدن به‌آن، و هم فراهم ساختن مجالی برای اخذ‌آراء اضافی از سوی «آتش به‌اختیارانی» باشد که کپی اسناد افرادواقعی و از جمله کدهای ملی را در اختیارداشتند. چنان‌که گزارشات متعددی از خریدوفروش رأی و نیز کسانی که به هنگام مراجعه به‌حوزه‌ها به‌آن‌ها گفته شده  شما قبلا رأی داده‌اید، منتشرشده است. سرانجامسکوت وزیرکشورشکسته شد و آمارآراء باطله در سطح کشور را ۵ درصد اعلام کرد که به‌هیچ‌وجه باورپذیر به‌نظر نمی‌رسد. به‌هرصورت،در شرایط عدم شفافیت و داشتن جهت گیری‌مشخص در برگزارکنندگان انتخابات،  تا زمان انتشاراطلاعات بیشتر و موثق از واقعیت‌های پشت صحنه و آنالیز دقیق ترآمارها برای راستی آزمائی، و چه بسا با درزاخبار و گرارشاتی از پشت پرده، هنوز نمی‌توان ضمن قطعی بودن اصل دستکاری‌ها، اما ارزیابی دقیق و مستندی از دامنه و کم و کیف آن ارائه ‌داد. امابا توجه به تمامی شواهد ودلایلی کهاشاره شد، و با عنایت به‌خلوتی صندوق‌هاو فاصله زیادمیزان مشارکت موردادعای رژیم با نظرسنجی های قبلی، و کشیده‌ شدن انتخابات به دوردوم و نیز بررسی تناقضات رژیم از خلال گزارش‌های تفصیلی‌تر؛چه از منظرداوری جامعه و افکارعمومی، وچه ارزیابی‌های رسانه‌ها و ناظرین و منابع مستقل و حتی رسانه‌های وابسته به برخی از جریان‌های سیاسی در داخل، رژیم در مضان دستکاری ابعادتحریم قرار دارد.و از همین رو لازم است که همواره روایت ادعائی رژیم از صحت وسقم و کم و کیف آراء ریخته شده موردچالش قراربگیرد و بطورمستند از آن‌چه که در خلوت خود در موردانتخابات انجام داده‌اند پرده‌برداری شود. تا بتوان آن‌چه را که مردم ایران با تحریم گسترده و «نه» بزرگ خود عملا آن را به‌‌یک رفراندوم اجتماعی تبدیل کردند، تثبیت گردد.

اکثریت خاموش یا فریادی رعدآسا؟! وپیشنهادمصالحه ملی!

رسانه‌های داخلی و از جمله وابسته به‌اصلاح طلبان با گرایش‌های میانه و راست، عموما از عدم شرکت مردم در انتخابات نمایشی رژیم به‌عنوان صدای اکثریت خاموش نام‌ می‌برند که لازم است حاکمیت تا دیرنشدهآن را بشنود. تحریم گسترده  توسط جامعه‌ای که درهمین یکسال گذشته بزرگترین خیزش کل حیات رژیم را به‌عنوان زن زندگی آزادی بر پاداشتند و هنوزهم این مقاومت به‌‌اشکال گوناگون و از جمله نافرمانی‌ علیه حجاب اجباری ادامه دارد، بیانگرعبور جامعه و جنبش‌های ‌معطوب به آن از رژیم است و بنابراین هیچ‌قرابتی با «صدای خاموش» که گویا بدنبال خواست‌های خود از حاکمیت‌ است و حاکمیت قادر به تأمین‌‌ آن هاست ندارد.

کنش رأی ندادن و شکل فعالترآن تحریم، در فقدان شرایط دموکراتیک و استبداد نفس گیر بهمان اندازه اهمیت و ارزش داردکه شرکت با فرض شرایطلازم و دموکراتیک دارد. امابایکوت کردن «نظام انتخاباتی» رژیم توسط اکثریت بزرگی از مردم در جامعه سیاسی کنونی ایران، با درونمایه نفی کلیت نظام با همه جناح‌ها، صورت گرفته و عملابه‌منزله یک رفراندوم اجتماعی بوده است علیه نظام. بایکوت کردن هردوجناح و تمامیت نظام یعنی گشودن و تعمیق فرایندی برایسلب حق ادعایدروغین مشروعیتیک رژیم در جهان کنونی از یکسو و مهم تر از آن، فرایندسلب قدرت از حاکمیت، قدرتی که علی‌الاصول خودجامعه به حاکمیت تفویض می‌کند و می‌تواند آن را به شکل سلبی در تحریم و نیز به شکل اثباتی در خیزش‌ها و قیام‌های خود، با برپاکردن یک قدرت موازی و خودبنیاد اعمال‌‌کند. اصلاح طلبان که عموما معنای تحریم و اخگرسوزان آن را، در تغییررادیکال وضعیت و عبور از نظام، نادیده می‌گیرند، آن را به‌‌یک صدای خاموشی که رژیم آن را بشنود و تن به‌پاره‌ای اصلاحات بدهد، تقلیل می‌دهند. چنان‌که با پایان انتخابات، اصلاح طلبان با نگرانی از فرودخشم رژیم‌ به‌خود به‌‌عنوان مقصردر بی‌رونق‌کردن انتخابات و اتهام بازی در زمین دشمن، راه عافیت‌طلبی پیش‌گرفته و با براندازی و سرنگونی و انقلاب مرزبندی می‌کنند. به‌عنوان‌نمونه آ‌ذرمنصوری رئیس جبهه اصلاحات ابرازداشته‌است که اصلاح طلبان اهل تحریم نیستند بلکه صرفا لیست قابل قبولی برای رأی دادن نیافتند. محمد خاتمی نیز در پیامی ضمن دفاع از صندوق رأی و تأکید بر وجه اسلامی انقلاب و مرزبندی با براندازان، پیشنهاد مصالحه ملی کرده و از عدم شرکت فردی خود به‌عنوان فرصتی برای بازسازی و ترمیم اصلاح طلبان نام‌برده است.افرادی چون عباس عبدی گفته‌اند که اساسا با تحریم مخالفند و هم‌چنان سیستم را دارای ظرفیت تغییر‌ می‌دانند و جالب‌ترآن‌که به‌عنوان روزنه امیدی دل به گشایشی توسط خودخامنه‌ای بسته‌است! از همین رو  تحریم پرشکوه مردم در میانه خیزش‌های خود را تا سطح قهروآشتی تقلیل می‌دهند. و حال‌آن‌که خوب می‌دانند که اولا فرکانس‌های این تحریم بسی قوی تر از آن بوده است که بتوان آن را فریادی خاموش نامید و ثانیا انتظارشنیدن این صدا و تمکین حاکمان به‌آن، آن‌هم پس از شعارهای ساختارشکن و کوبنده‌‌ای چون مرگ بر خامنه‌ای و اصل نظام و یا اصلاح طلب،اصول‌گرا دیگه تموم ماجرا در کف‌خیابان‌ها، بیشتر به‌یک شوخی و خودفریبی برای پنهان‌کردن واقعیت بن‌بستی که در آن بسر می‌برند،‌ شبیه‌است.

گرایش‌های راست‌تر در میان اصلاح طلبان که در انتخابات با شعارهائی چون «روزنه‌گشائی» و مشابه‌آن شرکت کردند،در توضیح ناکامی‌شان در انتخابات، دلیل‌آن را عدم شرکت «حامیان» یا پایگاه اجتماعی میانه‌حال خود می دانند. که به معنی حتی جاماندن حضرات از «حامیان خود» است.  اما جالب است که بجای سرزنش خود به‌خاطردل‌بستن به‌الطاف و مراحم قدرت و پشت‌کردن به‌حامیان خود، آن‌ها را سرزنش می‌کنند که گویا با کنش‌عدم مشارکت خود میدان را به‌دست تندروها سپرده‌‌اند!. اما واقعیت چیزدیگری است: آن‌ها عملا کسی را نمایندگی نمی‌کنند. در حالی که حامیان دیروزشاناز آن‌ها و نظام عبورکرده‌اند، دچارنوعی بحران نمایندگی یا حتی بی‌نمایندگی وسرگشتگی ناشی از آن شده اند.

قدکشیدن «پاچوش‌های» موردحمایت خامنه‌ای و سپاه. آیا آن‌ها می‌توانندسنگ‌بنای قابل‌اتکائی برای نظام در حال انتقال به دوره پساخامنه‌ای باشند؟

سنگ بنای دوران پساخامنه‌ای با همه تهدیدات و مخاطرات بی ثبات کننده‌اش، مشخصا در انتخابات مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی این دوره بنا نهاده می‌شود.آن چه‌که در استراتژی خامنه‌ای گام اول نامیده می‌شود و خود شامل ۵ مرحلهبوده است، در یک راه‌پیمائی طولانی به‌ویژه در چهارسال اخیر تا آن‌جا که به‌ساختارقدرت مربوط می‌شود، بخش غیرانتخابی، یعنی قدرت واقعی و موسوم به‌هسته سخت قدرت و«دولت پنهان» توانست در یک راه‌پیمائی پر پیچ وخم، بخش‌های «انتخابی» یعنی دولت و مجلس را هم به زیرکنترل مستقیم خود درآورد. از همین رو می‌توان گفت که دوگانگی ساختاری قدرت در نظام جمهوری‌اسلامی به‌شکل تاکنونی‌اش در حال پوست اندازی است. شاید هیچ‌گاه نتوان از پایان این دوگانگی سخن گفت، اما مناسبات تاکنونی آن‌ها دستخوش یک تغییرمهم است. از همین‌رو با به‌پایان رسیدن راه پیمایی طولانی دوران ولایت خامنه‌ای در جهت خالص‌سازی و یکپارچه‌کردن آن، اکنون زمان تثبیت آن فرارسیده است. که از طریق تحقق استراتژی معروف به گام دوم، استراتژی روبه‌آینده نظام پی‌گرفته‌ می‌شود. در این راستا از یکسو سپردن سکان قدرت ودم‌و‌دستگا دولت در معنای وسیع ماشین‌عریض‌‌وطویل از رأس تا ذیل و از مدیران بالائی تا میانی و تا بدنه آن به‌دست‌نسل‌های جوان‌تر و دوم وسوم اصو‌گرایان و باورمندان به‌ولایت، به حزب اللهی‌ها و ذوب شدگان ولایت در قوه مجریه و مجلس و دیگرنهادهای قدرت برای معنا بخشیدن و گوشت و پوست‌دادن به دولت اسلامی در دوره انتقال توسط ‌نسل‌های‌جدید و نیز دوره‌گذاربه پساخامنه‌ای، در دستورکارقرارگرفته است که البته با توجه به ناممکن بودن تغییرضربتی در گام نخست تصرف حساس ترین بخش‌ها و نهادها در مدنظراست. این‌که شاگردان و یاران وفاداربه مصباح یزدی به مثابه ایدئولوگ دولت اسلامی و مستظهربه حمایت رهبری و حمایت کامل سپاه، برآمد می‌کنند تصادفی نیست. پروژه‌ای که قرار بود در گذشته توسط برکشیدن احمدی نژاد و در پیوند با یاران مصباح یزدی پا بگیرد که البته لقمه در گلویشان گیرد و پس از یک تأخیر تقریبا ۸ ساله، پس از گزینش‌رئیسی به‌ریاست جمهوری دنبال‌شد،که اینک در ادامه‌اش با کنترل مجلس و تصفیه‌ و جایگزین سازی دردیگرنهادها (مثلا در میان دانشگاه‌ها و اساتید و مدارس و...)، با شتابی دوچندان پی‌گرفته می‌شود. از همین رو برآمد پا«جوش‌ها» و بازتاب آن در ادبیات سیاسی رژیم، که نتیجه یک انتخابات مبتنی بر خالص سازی و کاملا مهندسی شده است، به‌هیچ وجه تصادفی نبوده و در تداوم پوست اندازی دولت به سرمنزل نهایی خود یعنی تشکیل دولت اسلامی با اتکاء‌به نسل‌های جدید است که با پشتوانه و پشتیبانی کامل سپاه باید بتوانند مسیرپرسنگلاخ به‌دوره پساخامنه ای را هموار‌کنند. خامنه‌ای با دنبال‌کردن تعصب‌آمیزافکار و باورهای مالیخولیازده خود و آن‌چه که نقشه راه تشکیل دولت اسلامی و جامعه اسلامی و تمدن اسلامی می‌نامد، علیرغم فجایع و هزینه‌‌های سنگینی که تاکنون کشور و مردم‌ایران بابت آن‌ها پراخته‌‌اند و با وجود مخالفت و مقاومت‌فزاینده جامعه و حتی برخی مخالفت‌های جناحی و درونی، اما هیچ‌گاه حاضرنشده که در آن‌ها تجدیدنظرکند و همواره با حذف‌خودی‌ها و تشدیدسرکوب مردم پاسخ داده‌است. و در همین راستا برآن است که پس از چینش نمایندگان مجلس و هیئت رئیسه وفادار از نسل باصطلاح جدید و مورداعتماد نسبت به‌استراتژی‌خود و نیز تشکیل مجلس خبرگان حتی مطیع تر، آماده‌ می‌شود که‌ وظایفی را که ولی فقیه زنده و دارای اقتدارمطلقه برای دوره انتقال و گذارامن از آن برعهده دارد، از جمله حل بحران جانشینی و تعیین و تثبیت موقعیت وی را، در دستورکارخود قراردهد. چنین وظایفی به شکل سربسته توسط هسته‌مخفی مجلس خبرگان در دیدار با وی تحت‌عنوان ۵ بحرانی که رهبر و ولی فقیه زنده باید به حل‌آن‌ها همت گمارد مطرح گردیدند.*۲ بی تردید «لباس قانونی پوشاندن » به‌این قدرت حقیقی، به‌عبارت دیگر حل دوگانگی‌های اسلام سیاسی دوره تأسیس با دوره مؤخراسلام‌سیاسی یعنی کهولت و فرتوت و گندیده و بی رمق شدن آن، و در همین راستا ضرورت تغییراتی در قانون اساسی و ساختارقدرت در تناسب با کالبدکنونی نظام از جمله آن‌هاست. ناگفته نماند که اگر قدرت واقعی به‌عنوان شرط لازم از طریق باصطلاح لباس قانونی به خودپوشاندن و به‌عنوان شرط کافی، مشروعیت پیدانکندهنوز نمی‌‌توان‌ خود را پیروز و مشروع و با ثبات انگاشت. از همین‌رو پوست اندازی به‌دولت اسلامی، بخوانید دولت وفاداربه هسته‌سخت نظام و یک دولت به‌مراتب خشن‌تر و وابسته به‌سپاه و تعبیه صورتکی برای حکومت‌ورزی آن، نیازمندپوست‌اندازی قانون اساسی موجود در جهت زدودن دوگانگی‌های به‌اصطلاح شبه دموکراتیک آن است. قانون عمومی در شرایط بحران و انتقال، مستلزم انقباض قدرت و خشن‌تر و برهنه‌ترشدن آن است، به‌ویژه در یک جامعه به‌شدت ناراضی و انباشته از بحران. با این‌همه بسیار محمتل است که این لقمه به‌مراتب سخت از لقمه قبلی- احمدی‌نژاد- در گلوی رژیم گیرکند، چنان‌که از هم اکنون قراین و نشانه‌ها، ‌حتی قبل از شکل‌گیری مجلس‌‌آتی حاکی از‌آ‌ن‌ است و چه‌بسا‌سرهم‌بندی‌ و چیدمان قدرت فاقدپشتوانه‌ لازم، رژیم رادر دوره‌گذاردستخوش‌بحران و شکنندگی بیشتری کند. در حقیقت سیاست حذف و خالص سازی قدرت، شمشیردو دم و بازی دوسرباخت وحتی متضمن نوعی خودانتحاری و افتادن به‌دام تله‌ای است که حاکمیت خالص ساز در آن گیرافتاده و راه مفری وجود‌ندارد. از یکسو، تضاد و شکاف‌ سیستم و شهروندان را به مدارجدیدی سوق می‌دهد، و از سوی دیگر تضادهای درونی آن را دامن زده و صفوفش را آشفته‌تر ساخته و کلیت نظام را شکننده‌ترمی‌‌کند. خودزنی مکافاتی است که در ازاء گریز از شنیدن صدای‌مردم و انقلاب‌آن‌ها و تاکتیک فراربه‌جلوگریبانگیرش شده است!

بحران بازتولید نظام و سه‌ابرچالش پیشارو

بطورکلی هرنظامی برای بقاء خود باید بتواند مؤلفه‌های اصلی و بنیادی و وجودی خویش را در حوزه‌های گوناگون اقتصادی و سیاسی و فرهنگی ( و ایدئولوژیکی) بازتولیدکند و گرنه صرفنظر از چگونگی و زمان درهم شکسته‌شدنش، به‌سرانجام محتوم خود رسیده و به‌پایان سلام‌ خواهدداد.پارادایم اسلامی سیاسی آن‌هم از ترازولایت فقیه، یعنی از گونه‌ای به‌غایت ارتجاعی، به‌مثابه یک سیستم درون بود با ارزش‌ها وهویت‌خودویژه‌ای متولدشده و اکنون بیش از هرزمانی به‌مرزهای ناتوانی کامل در بازتولیدخود و به مرحله بحرن بقاء رسیده است. در حقیقت خالص سازی برای تأمین بقاء  به‌خودزنی شباهت بیشتری دارد تا بازتولیدخود. در عین‌حال آن به‌معنی تهی کردن خود از عقلانیت و خرد و تجربه و تخصص‌موجود است، آن‌هم در شرایطی که برای رفع بحران‌ها وکنترل آن‌ها بیش از هرزمانی بدان نیازدارد. در این رابطه مشخصا با سه ابربحران حاد و سرنوشت سازو مرتبط با ماندن یا نماندن مواجه هستیم: یکم، ‌بحران  گسست نسلی هم از بالا به‌دلیل ناتوانی در بازتولیدنیروهای قابل جایگزین نسل اول خود. و از پائین به‌دلیل عصیان و نافرمانی و شوریدن‌قاطبه نسل‌های جوان از دهه ۸۰ به‌این سو که هیچ انتقال واقعی به آینده بدون همراهی و جلب نظرآن‌ها ممکن نیست. ابرچالش دوم، تغییرذائقه و رویگردانی اکثریت بزرگ جامعه از هنجارها و ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی و اخلاقی و سبک زندگی موردنظرنظام است. جامعه‌ایران در این حوزه درگیررنسانس معوقه و تاریخی خود در تغییرمناسبات اقتدارگرایانه و مردسالارانه و انواع تبعیضات ریزو درشت و باورهای خرافی و رسوبات فرهنگی است که تاریخا و به‌ویژه در نظام دینی حاکم با ‌آن‌ها مواجه شده است. نافرمانی گسترده زنان از سرآمدهای این رنسانس محسوب می‌شود. و بالأ‌خره ابرچالش سوم به بحران معیشتی بسیارفراگیر و گسترده  دلالت دارد که بیش از ۷ یا ۸ دهک جامعه را گرفتارفقر مطلق و یا نسبی در آستانه پرت شدن به‌آن قرارداده است و هرروزهم گسترش بیشتری پیدامی کند. عدم کارآمدی و فسادرژیم در این حوزه حدوحصر ندارد و با توجه به‌گرایش درون‌ماندگار«بحران آفرینی‌وبحران‌زی» بودنش هیچ افقی برای برون رفت از آن متصور نیست. مبارزه علیه آپارتایدجنسی/جنسیتی درهم تنیده با انواع دیگرستم ها و تبعیضات اقتصادی و سیاسی و اتنیکی و مذهبی مسیرپیشروی جنبش‌ها و همبستگی‌آن‌ها را نشانه‌گذاری می‌کند. 

تقی روزبه   ۲۰۲۴.۰۳.۱۲

*۱- چنان‌که می‌دانیم طبق نظرسنجی‌های پیش‌از انتخابات میزان شرکت در کلان شهرها حداکثر ٪۲۰ و در کل کشور بین ۲۷ تا٪۳۰  و در تهران  پایتخت سیاسی‌کشور بین ۷ تا ٪۱۰ ارزیابی‌ می‌شده است. این میزان توسط نظرسنجی‌های مستقل هم کما بیش تأیید می‌شد. اما رژیم اکنون آن آمارها را به سناریوی شکست خورده دشمن منتصب می کند!

طبق‌یکی از آخرین مطالب پیرامون آنالیزارقام پیش از انتشارگزارش‌نهائی در رسانه‌ها، حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، پردیس و اسلامشهر ۷ میلیون و ۷۷۵ هزار واجد شرایط رأی دادن دارد.
طبق اعلام نتایج اولیه انتخابات‌ مجلس در این حوزه انتخابیه، نفر اول ۵۴۵,۸۰۵ و نفر پانزدهم ۲۷۵,۷۶۰ رأی آورده است ( این ارقام البته در گزارش نهائی و رسمی اندکی افزایش پیدکرده‌است).
یعنی نفر اول تا پانزدهم بین ۳,۵ تا ۷ درصد رأی واجدان شرایط را به دست آوردند.
بنابراین میانگین آرای ۱۵ نفر اول تهران به زور به ۵ درصد می‌رسد (نفرات بعدی که قطعا زیر ۵ درصد است و در نتیجه میانگین کل حدود ۳ تا ۴ درصد خواهد بود.

*- آخرین «انتخابات»؟ آغازدوران پساخامنه‌ای، میراث خامنه‌ای برای جانشین‌ خود چه خواهد بود؟

https://taghi-roozbeh.blogspot.com/2024/02/blog-post_25.html#more